Historia kościoła w Nowej Wsi Królewskiej
W centrum Nowej Wsi Królewskiej – dzielnicy Opola, na niewielkim wzniesieniu znajduje się kościół parafialny pod wezwaniem Matki Boskiej Nieustającej Pomocy, według opinii znawców architektury sakralnej, to jeden z piękniejszych kościołów neogotyckich w diecezji opolskiej. Wcześniej na tym miejscu, między obecnym kościołem a plebanią, stał dom mieszkalny rodziny Leisten. Ale zanim powstał kościół, musiała zostać utworzona parafia.
Za wyodrębnieniem NWK z parafii św. Krzyża w Opolu wypowiadał się szczególnie ówczesny proboszcz parafii św. Krzyża ks. Kaspar Wrzodek. Motywem wyodrębnienia była z pewnością odległość NWK od kościoła parafialnego wynosząca od 3 do 5 km. Bezpośrednią przyczyną zarówno powstania parafii jak i budowy kościoła była jednak fundacja sióstr Marii i Franciszki Schwierz, które ofiarowały na ten cel 30 tysięcy ówczesnych marek. Całość budowy zamknęła się w kwocie 196 tysięcy marek. W protokole przekazania darowizny dobrodziejki Maria i Franciszka zawarły pięć warunków. W jednym z nich był zapis, że w przypadku nie rozpoczęcia budowy kościoła do 1910 r. względnie innego kościelnego obiektu z duszpasterzem, kapitał należy zwrócić fundatorkom, które przeznaczą go na inny cel. Odsetki za ten okres pozostaną do dyspozycji Księdza Arcybiskupa. Warunki postawione przez siostry Schwierz okazały się opatrznościowe. W przypadku niezrealizowania zamierzeń i odwlekania budowy, rozpoczynająca się w 1914 r. wojna spowodowałaby utratę kapitału. Wymienione warunki stały się przyczyną, że w bardzo krótkim czasie została ustanowiona parafia nastąpiło to 20 czerwca 1901 r. kiedy to arcybiskup kardynał Kopp podpisał stosowne dokumenty, a już 22 X 1901 r. pierwszym proboszczem parafii został ksiądz Oswald Sonnek z kościoła Św. Jadwigi w Berlinie.
Obie siostry Schwierz dotrzymały słowa i oprócz 30 tysięcy ówczesnych marek przekazały dom mieszkalny na klasztor dla Sióstr Służebniczek Najśw. Marii Panny, a po wybudowaniu kościoła ufundowały piękny dar, rzeźbiony w stylu neogotyckim ołtarz główny. Jeszcze jeden szczegół przyczynił się do przyśpieszenia budowy kościoła w NWK. Ks. Wrzodek starał się o budowę nowego kościoła na południowym terenie miasta. Wyznaczono już nawet parcelę pod budowę na ówczesnym Friedrichsplatz (pl. Daszyńskiego). Do tego kościoła miała zostać też włączona NWK. Zakupu parceli budowlanej jednak nie sfinalizowano, bowiem właściciel o nazwisku Baydel, który był również radcą miasta żądał za tę nieruchomość za dużą kwotę, a mianowicie 15 marek za 1 metr kwadratowy podczas, gdy parafia św. Krzyża była gotowa zapłacić 10 marek za 1 metr kwadratowy. Okoliczności te sprzyjały zamierzeniom gminy NWK, by utworzyć własną parafię. Zamierzenia te poparł ksiądz radca Wrzodek, który rozpoczął przygotowania do budowy kościoła.
Tę okazałą, trójnawową bazylikę ze smukłą wieżą o wysokości prawie 66 metrów zbudowano zaledwie w przeciągu dwóch lat. We wrześniu 1902 r. rozpoczęto prace przygotowawcze pod fundamenty kościoła a dwa lata później 13 X 1904 r. miało miejsce poświęcenie tegoż kościoła. Pół roku później – 21 maja 1905 r. kościół został konsekrowany przez ks. kardynała Georga Koppa. Autorem tej pięknej świątyni jest pochodzący z Wrocławia śląski architekt Ludwig Schneider (1854-1943). Według jego projektów zostało zrealizowanych ponad 40 kościołów, przede wszystkim na Górnym Śląsku, głównie na terenie ówczesnej rejencji opolskiej. Ponadto pozostawił dzieła na Morawach, Dolnym Śląsku oraz w Danii.
Kościół parafialny pw. Matki Boskiej Nieustającej Pomocy:, Nieorientowany, neogotycki, murowany z cegły klinkierowej, miejscami wypełniony cegłą glazurowaną oraz tynkowanymi fragmentami mającymi podkreślić motywy dekoracyjne. Budowla na cokole z kamiennych okładzin z wapienia w formie rustyki. Bazylika trójnawowa z transeptem, krótkim prezbiterium, niższym niż korpus, zakrystiami, aneksami, kruchtami i wieżyczkami schodowymi. Od frontu (północy) cztero-kondygnacyjna, czworoboczna wieża, opięta szkarpami, nakryta dwuspadowym dachem ujętym schodkowymi szczytami, w centrum którego wznosi się wysmukły, ośmioboczny hełm iglicowy z ażurową galeryjką zwieńczoną wimpergami. W zwieńczeniu hełmu metalowa kula o średnicy 92 cm na której posadowiony jest krzyż i ozdobny kogut ze stali nierdzewnej, który powrócił po czterdziestu latach, przy okazji remontu wieży. Ołtarz główny, drewniany, polichromowany, trzy osiowy, pięciokondygnacyjny w stylu neogotyckim. Centrum ołtarza zajmuje obraz patronki parafii Matki Boskiej Nieustającej Pomocy. Otacza go 15 małych płaskorzeźb, przedstawiających Tajemnice różańca. Dwie figury, prawie naturalnej wielkości po obu stronach ołtarza przedstawiają św. Piotra z kluczem oraz św. Pawła z mieczem. Tej samej wielkości figura św. Jerzego zabijającego smoka znajduje się w zwieńczeniu ołtarza, nad obrazem patronki kościoła – Matki Boskiej Nieustającej Pomocy. Najniżej – po obu stronach ołtarza, nad tabernakulum znajdują się rzeźby czterech ewangelistów z atrybutami. Między ewangelistami umieszczono dwie sceny figuralne, płaskorzeźbione: z lewej – scena składania ofiary przez Melchizedecha, z prawej – Abrahama składającego w ofierze Izaaka. Pod mensą znajduje się płaskorzeźba baranka. Już po konsekracji kościoła dobudowano dwa ołtarze boczne również w stylu neogotyckim. Na każdym ołtarzu znajdują się trzy rzeźby przedstawiające: św. Józefa, św. Jacka, św. Franciszka (ołtarz z prawej strony) oraz św. Annę, św. Elżbietę i św. Urbana (ołtarz z lewej strony). Ołtarze boczne zostały zakupione z ofiar Związku Matek, Związku Robotników oraz daru ks. kardynała Koppa. Drewniane bogate snycersko ołtarze boczne oraz ołtarz główny i ambona są dziełem firmy Buhl z Wrocławia. Budowniczymi organów kościelnych była firma braci Spiegel z Rychtala k. Kępna. Roboty szklarskie zostały wykonane przez firmę Max Nierle z Wrocławia. Drzwi, ławki, ołtarz boczny i inne roboty stolarskie wewnątrz kościoła zostały wykonane w warsztacie stolarza Franza Labischa z Nowej Wsi Królewskiej. Usługi murarskie i ciesielskie wykonał Herman Kugler z Opola, który był jednocześnie kierownikiem budowy kościoła. Robót dekarskich dokonała firma Altmann z Opola, a usługi hydrauliczne Ing. Emerling z Opola. Malowania wnętrza kościoła podjął się mistrz malarski Klink. Do dwóch już istniejących bocznych ołtarzy w stylu neogotyckim, dołączono w 1931 r. trzeci, odbiegający stylem od pozostałych. Nowy ołtarz boczny zakupiony za 1150 marek, poświęcony jest Matce Boskiej Bolesnej, przedstawia Matkę Bożą trzymającą w ramionach zdjętego z krzyża Chrystusa jest to tak zwana Pieta. Ołtarz ten pierwotnie składał się tylko z rzeźby (Piety), oraz ozdobnego drewnianego postumentu z ornamentami gotyckimi. Zbiegiem czasu owe ornamenty zastąpiono napisem w języku niemieckim, który brzmiał: „O Ichr alle die Ichr vorüber gehet, sehet ob ein Schmerz ist so gross wie mein Schmerz”. (O! Wy wszyscy, którzy tędy przechodzicie, zobaczcie jakiż ból jest tak wielki jak ten mój ból). Napis ten został zasłonięty drewnianą sklejką przy okazji malowania kościoła w latach siedemdziesiątych, kiedy proboszczem parafii był ks. Paweł Kałuża. Dla wzmocnienia wrażenia modlących się i podkreślenia charakteru ołtarza ową figuralną kompozycję z postumentem ustawiono na szerokiej płycie (mensie), która była oparta na wysokiej ołtarzowej skrzyni, w której znajdowała się ukryta rzeźba Chrystusa złożonego w grobie. Ołtarz ten pełnił bardzo ważną okazjonalną funkcję – Bożego Grobu. Boży grób był odsłaniany i pięknie dekorowany w Wielki Piątek przed świętami wielkanocnymi. Czasami – tak jak w 2004 roku – figura Chrystusa z grobu była ustawiana przed ołtarzem a pozostała część ołtarza ozdobnie zasłaniana. W tym miejscu chciałbym przedstawić dwie ciekawe informacje dotyczące opisywanego ołtarza „Piety”. Parafianie Nowej Wsi Królewskiej urodzeni tuż przed II wojną światową i później pamiętają ten ołtarz tak jak go dzisiaj oglądamy. Jednak od momentu jego poświęcenia (27.03.1931 r.) przez pięć lat wyglądał nie tylko inaczej, ale też…stał w innym miejscu! Do 1936 roku ołtarz Matki Boskiej Bolesnej to była wyżej opisana figura na dwóch postumentach ustawiona przy ścianie, którą zamiast dzisiejszego krzyża z aniołami ozdabiał kilim. Pierwotnie, przez pięć lat ołtarz był ustawiony nie w prawym a lewym narożniku nawy bocznej naszego kościoła. Dopiero kiedy w maju 1936 roku zakupiono czwarty ołtarz boczny poświęcony Chrystusowi Królowi, zamieniono oba te ołtarze miejscami. Przypuszczalnie dla ujednolicenia stylu ołtarzy (i tak odbiegających od pozostałych) dostawiono rzeźby stojących przy krzyżu aniołów, trzymających kamienie. Z uwagi na cenne wartości architektoniczno – stylistyczne, wartość historyczną zespołu obiektów, a także istotną pozycję w krajobrazie kulturowym dawnej wsi Nowa Wieś Królewska, obecnej dzielnicy Opola, 28 lipca 2011 roku wpisano kościół, plebanię, ogród, aleję lipową i wszystkie ruchomości kościoła do rejestru zabytków województwa opolskiego, by uchronić tę architektoniczną neogotycką perłę od działań, które mogą zmienić lub zniszczyć jej substancję. I właśnie taki zabytek wymaga niezwykłej troski. Dlatego muszę tu wspomnieć o dokonaniach obecnego proboszcza ks. Rafała Pawliczka, który objął parafię NWK w 2005 roku. Przez sześć pierwszych lat wykonał dwa potężne remonty tej świątyni, bez żadnych dotacji, tylko z ofiar parafian. Był to gruntowny remont organów wykonanych ponad 100 lat temu przez znaną firmę Braci Spiegel z Rychtala koło Kępna, oraz remont ogrzewania. Po wpisaniu kościoła do rejestru zabytków przez kolejnych pięć lat wyremontowaliśmy gruntownie wieżę i jej elewację zewnętrzną. Mamy wymieniony olbrzymi dach kościoła i naw bocznych, oraz wszystkie pozostałe dachy kaplic.
Joachim Sosnowski